Kefalet yok, teknoloji var



ABD'de yapay zekanın etik olarak tartışıldığı en başlıca alan, adalet sistemi... Suçluyu "sosyal medya hesaplarından ve bazı antropolojik verilerden yola çıkarak suçu işlemeden bulmaya çalışma" yöntemi, teknolojinin merkezlerinden biri olarak kabul edilen "ırkçı algoritmaların" yaratıldığı endişesini doğuruyor. Geçtiğimiz günlerde Cleveland kentinde uygulamaya konulan bir algoritmaysa, "ırkçılık karşıtı" tavrıyla bu eleştirileri hafifletmişe benziyor.
ABD'de bizimkinden farklı olarak suçluyu kefalet karşılığı bırakma "geleneği", yüzyıllardır uygulanıyor. Bir trafik çevirmesinde arabasında uyuşturucuyla yakalanan bir kişi, bir iki gün sonra hakimin karşısına çıkarılıyor ve hakim tutuklunun geleceğine delillere ve kendi inisiyatifine bakarak karar veriyor. Bazense kefaletle salıvermeye izin veren suçlarda hakim kişinin belirli bir para karşılığı salıvermesine hükmediyor. Ancak bu uygulamanın "zenginler için" olduğunu düşünenler var. Kefalet sisteminin ülkedeki ırksal ayrımını derinleştirdiğini, genel olarak daha düşük gelirli olan Afrika ve Latin Amerika asıllı ABD vatandaşlarının kefalet hakkından yararlanamadığını gösteren araştırmalar bulunuyor.


Ohio eyaletinin Cleveland kentinin yanısıra New Jersey, Arizona, Kentucky ve Alaska eyaletlerinde da uygulanan bu algoritmalarsa kefalete karşılık şöyle bir yöntem sunuyor: algoritma mahkemenin sahip olduğu kayıtları gözden geçirerek hangi suçlunun cezaevinden kaçma veya salıverildikten sonra yeniden suç işleme eğilimini hesaplıyor. Algoritma bu hesaplamayı kişinin ırkı, cinsiyeti, iş geçmişi ve ikametgahı gibi bilgileri göz önünde bulundurmadan, tutuklunun yaşı ve geçmiş mahkeme kararlarının da aralarında bulunduğu dokuz risk faktörünü ele alarak yapıyor. Algoritmadan en az puanı almak mahkumun lehine. Bu puanın yüksek olması, hakimin "kefalet yok" kararı almasını kolaylaştırıyor.


SİSTEME ADIM ADIM GİRİYOR

Bazıları, bu teknolojik adalet kararının eşit koşullar altında verildiğini varsayarak, hakimin tutuklunun ırk, din, cinsiyet ve kıyafetlerinden yola çıkarak veya o gün işe gelirken eşiyle ettiği kavganın, trafikte başka bir araç sürücüsüyle girdiği ağız dalaşının etkisinde kalmayarak karar vermiş olacağını savunuyor. Bunlardan biri de Harvard Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Laboratuvarı'ndan Christopher Griffin. Griffin, adalet sistemine dahil edilen dijital sistemlerin devrim niteliğinde olduğunu düşünüyor. Diğer yandan bunun adaletin temel ayağı olan hakimin hükmü esasını ortadan kaldırdığını düşünenler de var.
Görünen o ki hakimin karar vermesini kolaylaştıran algoritmalar bir şekilde ABD adalet sistemine girecek. Bunun nasıl sonuçlar vereceğini gözlemlemek gerek. Ancak Cleveland Belediye Mahkemesi'nden hakim Ronald Adrine herkesin içini ferahlatan bir açıklama yapmış: "Bu, 'Bir bileti bir makineye sok, düğmeye bas ve bir insanı mahkum edip etmeyeceğine karar ver' gibi basit bir iş değil. Mahkumun alacağı algoritmik puan hakimin gözönünde bulunduracağı faktörlerden sadece biri, bunu unutmayalım."


Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Türk bilimadamı yapay zekayla kansere çare arıyor

Resim
Yapay zekanın insan hayatını kurtardı ğ ı n ı g ö rmek teknolojinin geli ş mesine olan  deste ğ i ve yat ı r ı m ı art ı r ı yor. Yapay zekan ı n sa ğ l ı ğ a ili ş kin yaratt ı ğ ı "mucizevi" çö z ü mler aras ı nda en mutluluk vericisiyle kanser te ş hisinde ya ş anan geli ş meler... Sa ğ l ı kta yapay zeka sekt ö r ü n ü n 2022'de 5,5 milyar dolara ula ş aca ğ ı tahmin ediliyor. Yapay zekan ı n yak ı n gelecekte insanl ı k ad ı na bir tehdit olu ş turabilece ğ ine durmadan vurgu yapan g ü n ü m ü z ü n en pop ü ler teknoloji gurusu Elon Musk 'un yapay zeka ü zerine kurdu ğ u tek ş irket de sa ğ l ı k sekt ö r ü nde. Bu alanda gelecek g ö ren yeni start-up'lar ı n say ı s ı ndaki art ı ş ise g ö zard ı edilmemeli. Google ' ı n bu art ı ş ı f ı rsata dönü ş t ü rerek kas ı m ay ı nda Launchpad Studio 'yu kurdu. Launchpad, bu alanda hizmet veren start-up'a ü r ü n ü n onaylanmas ı ve ü r ü nle ilgili geri d ö n ü ş al ı nmas ı s ü re ç l...
Devamı

800 milyon kişi 2030'a kadar iş kaybedecek. Hangi mesleklerin sonu geliyor?

Resim
Özel sektöre ili ş kin ara ş t ı rmalar yapan d ü ş ünce kurulu ş u McKinsey Global Institute, 2030 yılına kadar dünya çapında 800 milyona yakın ki ş inin yerini robotik otomasyonun alaca ğ ı n ı duyurdu. Tam 46 ülkede 800 i ş kolu ü zerinde yapt ı ğ ı ara ş t ı rman ı n sonucunu ge ç en hafta a çı klayan kurulu ş , küresel i ş g ü c ü n ü n be ş te birinin otomasyondan olumsuz etkilenece ğ ini g ö sterdi. En çok i ş kayb ı n ı n üç te birinin Almanya, ABD gibi zengin ü lkeler oldu ğ unu belirtilirken, sadece ABD’de 39-73 milyon ki ş inin i ş inden olaca ğ ı ö ng ö r ü l ü yor.  McKinsey’in tavsiyesi ş u: “2030 yılına kadar 75-375 milyon arası çalı ş an ı n mesleklerini de ğ i ş tirmesi, yeni beceriler ö ğ renmesi gerekiyor.” En çok i ş kaybedecek “üretim gücünün” makine operatörleriyle gıda sektörü i ş ç ileri olaca ğ ı n ı bildiriyor. İş in sevindirici tarafıysa bu çalı ş anlar ı n yakla ş ı k 20 milyon kadar ı n ı n kolayl ı kla di ğ er sekt ö rlere nakledilebile...
Devamı

Geleceğin savaşçıları Terminatör mü, Demir Adam mı olacak?

Resim
  Biz insanlar gibi dü ş ü necek, hissedecek ve harekete geçecek bilgisayarların, yani yapay zekanın gelece ğ i y ö nlendirece ğ ini art ı k biliyoruz. Bilimin sınırlarını zorlayarak yapay zekanın insanlı ğ ı n yarar ı na nasıl kullanılaca ğ ı ysa, g ü n ü m ü zde cevab ı en ç ok aranan sorulardan biri. ABD Savunma Bakanlı ğ ı Pentagon ’ da gelece ğ i tasarlayan mühendisler için de öncelikli mesele bu. ABD Kongresi’nin, Pentagon’a önümüzdeki üç yıl için ayırdı ğ ı 18 milyar dolarl ı k b ü t ç enin 3 milyar dolar ı ba ğ ı ms ı z silah üretimi için kullanılacak. Pentagon’ın bünyesinde kurulan İ lerlemi ş Savunma Ara ş t ı rmaları Projeleri Ajansı’nın (Darpa) görevi, havada ve karada insan gibi görev yapacak makineler için yazılımlar üretmek. Ancak kritik soru ş u: İ nsan ı n yerini alacak olan makineler birer Terminatör mü, yoksa Demir Adam (Iron Man) mı olacak? Yani “insanın yerine” mi, yoksa “insanla birlikte” mi çalı ş acak teknolojilerin kullan ı laca ğ ı ndan bahsedi...
Devamı